Пад такім загалоўкам прачытаў праблемны артыкул Э. Багдановіч. Не змог не ўзяцца за пяро, бо ўзнята актуальная праблема. Матэрыял пададзены ў даступнай форме, праўдзіва адлюстроўваецца рэальнае становішча. Сапраўды, алкагалізацыя насельніцтва і асабліва вясковага набывае ў нас шырокія маштабы. Статыстыка вымушана была прызнаць, што за студзень сёлетняга года куплена спіртных напояў на 2,6 % працэнта больш у параўнанні з леташнім. І гэта пры тым, што насельніцтва ў раёне паменела амаль на 800 чалавек.
Праблема алкагалізацыі ўжо пераспела, наша Беларусь займае 10-е месца ў свеце па колькасці спіртнога, выпітага на душу насельніцтва.
Працягваюць расці вытворчасць і рэалізацыя пладова-ягадных, а дакладней, пладова-выгадных він (чарніла). У 2010 годзе іх прададзена 19,9 мільёна дэкалітраў. Аднак гэта не той напітак, які спажываюць нармальныя людзі ў кругу сям’і, адзначаючы ўрачыстасці. Дык хто ж яго так масава купляе? А гэта якраз тыя, пра каго і ідзе размова ў артыкуле.
Чаму співаюцца людзі? Ці не ад таго, што так лёгка набыць сёння спіртное, якое ёсць практычна ў кожным магазіне і па даступнай цане. На жаль, вытворчасць гэтага “пойла” не згортваецца, бо яна… прыбытковая. Але ж далёка не ўсе нашы грама-дзяне здольны разумна размяжоўваць уласныя патрэбы, вось і трапляюць яны ў алкагольную залежнасць. Горш усяго, што ўжываюць спіртное асобы, ад паводзін якіх залежыць жыццё іншых. Напрыклад, вадзіцелі. Але ж п’яны вадзіцель — гэта патэнцыяльны забойца. Колькі ахвяр на дарогах па віне п’яных!
Што наконт жывёлагадоўлі, дзе працаваў галоўны герой артыкула Р., то амаль паўсюдна вытворчасць мяса стратная. Чалавечы фактар іграе тут не апошнюю ролю. Не могуць аднолькава адказна выконваць абавязкі п’яны і цвярозы работнікі. На жаль, п’янства вясковых жывёлаводаў — з’ява распаўсюджаная. А значыць, страты непазбежныя.
Узгадваецца прыклад суседзяў-верхнядзвінцаў (ААА “Нурава”), дзе звольнілі п’яніц і набралі нармальных работнікаў на комплекс па адкорму БРЖ, праз 2-3 месяцы малюнак рэзка змяніўся. На тых жа кармах істотна выраслі прывагі, у выніку гаспадарка атрымала істотны прыбытак.
Чамусьці ў Швецыі на 30000 чалавек адна спецыялізаваная гандлёвая ўстанова па продажу спіртнога, і тая вынесена за мяжу населенага пункта, дзе рэалізуецца алкаголь на працягу строга абмежаванага часу. У нас, у Дзісне, на 1851 жыхара — 9 гандлёвых кропак, дзе можна бесперашкодна набыць алкаголь з 8 гадзін раніцы да 10 вечара.
Спіртное ў нас самы танны прадукт. Гадоў 40 назад паўлітра “Сталічнай” гарэлкі каштавала 3 рублі 12 капеек, “Маскоўскай” — 2 рублі 87 капеек, а кілаграм хлеба — 14-18 капеек, самай добрай і дарагой каўбасы — 3 рублі 20 капеек, камсы — 30 капеек. Сёння — бутэлька гарэлкі — 10-12 тысяч рублёў, кілаграм хлеба — 3-4 тыс. руб. , каўбасы — 40-50 тыс. руб., кількі — 6-7 тыс. руб. Веласіпедную камеру з пакрышкай у той час можна было купіць за 70-90 капеек, цяпер — 70 тысяч рублёў.
Не дзіўна, што перавагу аддаюць спіртному. Выпіў — і на душы весялей. А далей — будзь што будзе…
Ф. ШЫМУКОВІЧ,
пазаштатны
карэспандэнт.