22 студзеня Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя пачало выязны прэс-тур па Віцебскай вобласці з мэтай асвятлення дзейнасці, якая ажыццяўляецца ў рамках праектаў міжнароднай тэхнічнай дапамогі. Пры тым асаблівая ўвага звярталася на азнаямленне з энергазберагальнымі тэхналогіямі, вытворчасцю біяпаліва, памяншэннем шкодных выкідаў, кіраваннем цвёрдымі адходамі. У цэлым на Віцебшчыне было падтрымана 14 праектаў на 1,5 млн. долараў, з іх па лініі Глабальнага экалагічнага фонду (ГЭФ) — больш чым на 600 тыс. долараў. Яны прадугледжвалі ўладкаванне крыніц, стварэнне экалагічнага сада для папярэджання эрозіі зямель, устанаўленне цеплавых насосаў і сонечных панэляў, укараненне энергазберагальных тэхналогій і іншае. Сярод іх — аптымізацыя гідралагічнага рэжыму цэнтральнай часткі балота Ельня на Міёршчыне.
Дык вось, 22 студзеня прэс-тур з Браслаўскага раёна скіраваўся ў дзіцячы санаторый “Расінка”, каб пазнаёміцца з рэалізацыяй праекта “Зніжэнне энергазатрат у сістэме гарачага водазабеспячэння”. У складзе дэлегацыі знаходзіліся першы намеснік міністра прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя В. В. Кулік, каардынатар малых грантаў ПРААН/ГЭФ у Беларусі А. В. Леўчанка. Яны давалі тлумачэнні прадстаўнікам СМІ рэспублікі.
Гасцей сустрэў дырэктар санаторыя І. У. Паплаўскі. Яму было што паказаць і расказаць гасцям. Экскурсія па санаторыі пачалася з наберажнай. Умацаванне берага возера Абстэрна разгарнулася некалькі гадоў таму. У гэтую справу былі ўкладзены значныя сродкі. Па розных прычынах работы спыніліся, Міёрскае ПМС аднавіла іх у канцы мінулага года. За кастрычнік-лістапад было асвоена больш за мільярд рублёў: забетаніраваны падпорныя сценкі, зроблены дарожкі, абсталяваны і агароджаны пірс. Меліяратары абяцаюць закончыць работы з наступленнем вясны, але для гэтага патрэбна фінансавая падтрымка Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя і ГЭФ. Яе і прасіў Іван Уладзіміравіч у прыезджых адказных асоб, а інфармацыйнай падтрымкі—у журналістаў. Дарэчы, меліяратары вобласці выконваюць штогод работ на 330 мільярдаў рублёў, а тут патрэбны толькі 4 мільярды. Так што шукаць ёсць дзе.
На наберажнай пачалася размова і пра энергазберажэнне, бо на ёй і па ўсёй тэрыторыі ўстаноўлена 18 светладыёдных свяцільнікаў, кожны з якіх спажывае каля 60 Вт электраэнергіі, пры тым забяспечваючы асвятленне ў 5 разоў большае. Так, пакуль такое абсталяванне дарагое — па мільёну рублёў кожны свяцільнік, аднак яно акупіцца эканоміяй электраэнергіі.
Ва ўсіх памяшканнях устаноўлены энергазберагальныя лямпы. У планах — яшчэ знешняя падсветка будынкаў ноччу. Яна дазволіць не толькі надаць новы выгляд пабудовам, але і палепшыць асвятленне тэрыторыі. І зноў — пры мінімальным спажыванні электрычнасці.
З дапамогай малых грантаў раней у санаторыі былі ўстаноўлены два магутныя катлы на мясцовым паліве ў кацельні. Спецыяльная брыгада нарыхтоўвае для іх драўніну круглы год пры сярэднім штодзённым спажыванні 5 кубаметраў дроў.
Санаторый “Расінка” стаў першынцам у раёне па мантажу геліяўстаноўкі: на даху сталовай зманціраваны элементы, якія ўлаўліваюць сонечнае цяпло. З іх дапамогай за сонечны дзень награваецца да 55 градусаў прыкладна 5 кубаметраў вады. Але толькі летам. Для харчаблока гэтага дастаткова. Для зімовага падагрэву неабходна павялічыць колькасць элементаў. Ёсць і перспектыва, бо ўсім аб’ектам санаторыя штодзень патрэбна каля 40 кубаметраў гарачай вады.
Новыя тэхналогіі вельмі патрабавальныя да іншых умоў. Так, спатрэбілася ўстаноўка станцыі абезжалезвання вады. І цяпер тут яе спажываюць пры ўтрыманні мінімальнай колькасці прымесяў, адлік якіх пачынаецца пасля 0,00%.
У дырэктара санаторыя І. У. Паплаўскага яшчэ нямала новых задум. Было жаданне ўстанавіць цеплавыя помпы, каб з іх дапамогай адбіраць цяпло з вады, якая паступае з артэзіянскіх свідравін. Але ў нашых умовах такое абсталяванне можа сябе не акупіць. Затое рэканструкцыя ачысных збудаванняў дазволіць атрымліваць біягаз, які можна накіраваць на выпрацоўку электраэнергіі. Хаця для гэтага патрэбны значныя фінансавыя ўкладанні і час.
Л. МАТЭЛЕНАК.
